Zaburzenia osobowości to utrwalone, niekorzystne wzorce zachowania, myślenia i odczuwania. Ujawniają się one najczęściej w stosunku do samego siebie i innych. Wzorce te mogą być źródłem subiektywnie odczuwanego cierpienia, a także trudności w funkcjonowaniu rodzinnym, społecznym i zawodowym. Wyrażają się niespójnością, nieadekwatnością stylu przeżywania, sztywnością w interpretacji otaczającej rzeczywistości, dysharmonią postaw i zachowań. Objawy zaburzeń osobowości powiązane mogą być z trudnościami w regulacji emocji, w utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji międzyludzkich czy w kontroli zachowań impulsywnych.
Czynnikiem wykluczającym diagnozę zaburzeń osobowości są organiczne uszkodzenia mózgu.
Zaburzenie osobowości borderline (inaczej zaburzenie osobowości z pogranicza) zostało opisane jako wzorzec zachowań zdominowanych przez brak stabilności w obszarze relacji interpersonalnych, emocji oraz obrazie własnej tożsamości, który to może być rozmyty, niestały i podatny na znaczne wahania odzwierciedlane w ekspresji emocjonalnej.
Osoby z rozpoznaniem zaburzeń osobowości borderline mogą mieć trudności w tolerowaniu samotności, kojarzonej częstokroć z poczuciem osamotnienia, porzucenia i wywołującej silny lęk, który w skrajnych przypadkach może objawiać się obawą o „zniknięcie” w przypadku braku otrzymania uwagi i wsparcia od najbliższych. Antycypacja realnego bądź wyobrażonego porzucenia prowadzi do przerażenia, rozpaczy, a także intensywnej złości. Te silne emocje i zmieniające się, skrajne interpretacje rzeczywistości mają odzwierciedlenie w równolegle zmieniającym się obrazie „Ja” i samooceny. Można powiedzieć, że wizja siebie i świata jest bardzo chwiejna i oscyluje pomiędzy idealizacją (okresy dobrego samopoczucia i postrzegania siebie i otoczenia w sposób skrajnie pozytywny) a dewaluacją (odczuwanie rozczarowania swoją osobą, nienawiści do siebie i otoczenia, nieufność, poczucie skrzywdzenia, silne emocje złości, smutku, wstydu i frustracji). Warto zauważyć, że poczucie odrzucenia czy opuszczenia nie dotyczy wyłącznie innych ludzi, ale może także być związane z poczuciem zawiedzenia przez inne zewnętrzne źródła opieki i wsparcia, np. instytucjonalne.
Pojawiające się okresowo silne, negatywne emocje mogą prowadzić do działań impulsywnych i autoagresywnych.
W celu diagnozy zaburzeń osobowości czy innych zaburzeń psychicznych konieczna jest konsultacja ze specjalistą psychiatrą lub psychologiem. Podstawową metodą leczenia zaburzeń osobowości jest psychoterapia.