Zaburzenia osobowości to utrwalone, niekorzystne wzorce zachowania, myślenia i odczuwania. Ujawniają się one najczęściej w stosunku do samego siebie i innych. Wzorce te mogą być źródłem subiektywnie odczuwanego cierpienia, a także trudności w funkcjonowaniu rodzinnym, społecznym i zawodowym. Wyrażają się niespójnością, nieadekwatnością stylu przeżywania, sztywnością w interpretacji otaczającej rzeczywistości, dysharmonią postaw i zachowań. Objawy zaburzeń osobowości powiązane mogą być z trudnościami w regulacji emocji, w utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji międzyludzkich czy w kontroli zachowań impulsywnych.
Czynnikiem wykluczającym diagnozę zaburzeń osobowości są organiczne uszkodzenia mózgu.
Cechą charakterystyczną osób ze schizoidalnymi zaburzeniami osobowości jest skłonność do samotnictwa. Osoby te kreują często własny, rozbudowany świat fantazji, który może zastępować pełne funkcjonowanie w realnym świecie. Skoncentrowanie aktywności umysłowej na sobie może powodować trudności w rozpoznawaniu zasad rządzących światem społecznym oraz trudności w rozumieniu zachowania i emocji innych osób. Sfera emocji u osób ze schizoidalnym zaburzeniem osobowości wydaje się spłycona, co widoczne jest w ograniczonej ekspresji zarówno negatywnych, jak i pozytywnych emocji oraz w niewrażliwości na krytykę, jak i pochwały.
Pozorny spokój i unikanie konfliktów mogą skrywać trudności w wyrażaniu agresji, wyparcie własnych emocji oraz strach przed konfrontacją. Tłumione emocje mogą znajdować ujście w zaburzeniach psychosomatycznych oraz objawach lękowych: fobiach, atakach paniki, leku uogólnionym i poczuciu stałego dyskomfortu psychicznego. Lęk przed bliskością utrudnia głębokie relacje romantyczne, nie musi jednak wykluczać zdolności do tworzenia więzi przyjacielskiej oraz potrzeby przynależności. Osoby te preferują pracę w samotności, angażowanie się w działania pozwalające na niezależność i samowystarczalność.
Warto pamiętać, że prezentowane przez jednostkę zachowania mogą różnić się od jej doświadczenia wewnętrznego. Dlatego też pozorna obojętność może skrywać potrzeby zaangażowania, zazdrość o spontaniczność innych ludzi, poczucie pustki czy głód bliskich relacji, które odrzucane są ze względu na trudności w wyrażaniu i odczytywaniu emocji oraz w tolerowaniu niepewności związanej z brakiem poczucia bezpieczeństwa.
Badania naukowe (np. Cramer i in., 2006) wykazują powiązanie pomiędzy schizoidalnym zaburzeniem osobowości a poczuciem obniżonej jakości życia.
W celu diagnozy zaburzeń osobowości czy innych zaburzeń psychicznych konieczna jest konsultacja ze specjalistą psychiatrą lub psychologiem. Podstawową metodą leczenia zaburzeń osobowości jest psychoterapia.