Psychoterapia może być prowadzona w różnych nurtach. Wybór nurtu zależy w dużym stopniu od tego, jakie potrzeby ma pacjent oraz z jakimi trudnościami się zmaga. Jednym z nurtów psychoterapii jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT).
Powstanie terapii poznawczo-behawioralnej
Początki CBT sięgają pierwszej połowy XX wieku. Zaczęto wtedy podkreślać rolę warunkowania, uczenia się i ich wpływ na zachowanie człowieka. Natomiast znaczenie sfery poznawczą zaczęto dostrzegać w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych XX wieku. Prekursorami terapii poznawczo-behawioralnej byli Albert Ellis oraz Aaron T. Beck.
Na czym polega psychoterapia poznawczo-behawioralna ?
Podstawowym założeniem psychoterapii poznawczo-behawioralnej jest to, że myśli, emocje oraz zachowanie wzajemnie na siebie oddziałują, co prowadzi do utrwalania się pewnych wzorców zachowań. Wykształcone zachowania często są dysfunkcjonalne i utrudniają funkcjonowanie w życiu codziennym oraz nawiązywanie zdrowych relacji interpersonalnych. Tworzone są również pewne schematy poznawcze, które odpowiadają za to jak człowiek odbiera świat i interpretuje różne sytuacje. Często schematy poznawcze są negatywne i wpływają na nasze emocje, myśli oraz zachowania.
Terapia poznawczo-behawioralna ma na celu nauczyć pacjenta weryfikować swoje wzorce myślenia, własne przekonania/schematy, reakcje behawioralne oraz zniekształcenia poznawcze (błędy w myśleniu). Po nabyciu tej umiejętności pacjent w dalszej kolejności uczy się zastąpić te wzorce bardziej przystosowawczymi oraz realistycznymi. Zmiana przekonań wpływa na redukcję odczuwanego cierpienia oraz dyskomfortu.
Kiedy psychoterapia poznawczo-behawioralna jest odpowiednia ?
Psychoterapia prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym jest skuteczna w leczeniu wielu zaburzeń:
- różnego rodzaju zaburzenia lękowe
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD)
- depresja
- zaburzenia odżywiania
- ADHD
- problemy w związkach (terapia par, małżeńska)
- kryzysy
Relacja pacjent - terapeuta
Jak w każdym nurcie psychoterapeutycznym kluczową rolę w przebiegu oraz skuteczności terapii odgrywa relacja terapeutyczna między pacjentem a terapeutą. W terapii poznawczo-behawioralnej podstawowym założeniem jest współpraca. Psychoterapeuta powinien być autentyczny, empatyczny oraz zaangażowany.
W terapii poznawczo-behawioralnej zakłada się, że pacjent między sesjami wykonuje tzw. pracę własną. Terapeuta wyznacza różne prace domowe, które mają pomóc lepiej zrozumieć pacjentowi swoją sytuację oraz też utrwalić pewne kwestie omawiane podczas sesji.
Ile trwa psychoterapia poznawczo-behawioralna ?
Sesja psychoterapii poznawczo-behawioralnej trwa standardowo 50 minut. Spotkania odbywają się zazwyczaj 1 lub 2 razy w tygodniu. Średnio terapia poznawczo-behawioralna trwa 20 sesji, czyli około pół roku. Jednakże jest to kwestia indywidualna. Czas jej trwania zależy od nasilenia problemów oraz zaburzeń z jakimi zmaga się pacjent.